Zielona herbata zajmuje szczególne miejsce w kraju kwitnącej wiśni. Tradycja picia tego napoju liczy sobie ponad tysiąc lat, a tradycyjna ceremonia przyrządzania w wielu domach kultywowana jest do dzisiaj. Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się co sprawia, że herbaty japońskie są tak wyjątkowe.
Choć najpopularniejszy na świecie złocisty napar wywodzi się z Chin, to japońskie susze zajmują szczególną rangę w świecie herbaty. Japończycy tak ją pokochali, że wypracowali własne metody uprawiania i przetwarzania liści, tak by uzyskać wyjątkowy i unikalny smak, który teraz jest ceniony na całym świecie.
Japończycy – jako wielbiciele smaku umami, czyli piątego smaku podstawowego, który jest obecny w mięsie, niektórych serach, a także w owocach morza i wodorostach, zadbali, by był on wyczuwalny również w herbacie. W tym celu zebrane listki poddają specjalnym procesom. Chcesz wiedzieć jak to robią?
Południe Japonii odznacza się od reszty kraju cieplejszym klimatem a przez to bardziej sprzyjającym warunkom, dlatego herbatę uprawia się głównie właśnie w tej części wyspy. Nie są to bardzo wysoko-górzyste obszary, dlatego herbata rośnie tu na niższych wysokościach niż w Chinach czy Indiach. Już samo to ma wpływ na jej smak. Dodatkowo różnicującym elementem jest zacienianie plantacji. Aby zachować w liściach większą ilość chlorofilu, na kilka tygodni przed zbiorami nad krzewami rozkłada się daszki z bambusowych mat. Najbardziej typowe jest to dla herbaty Gyokuro, ale zacieniana bywa również również Tencha (z której powstaje Matcha), a nawet niektóre herbaty typu Sencha.
Sencha jest najpopularniejszą odmianą herbaty w Japonii – stanowi ok. 80% wszystkich herbat powstającej w kraju. W jej produkcji najważniejszą rolę odgrywa specyficzny sposób zatrzymywania procesu utleniania herbacianych liści. W odróżnieniu do metod chińskich, gdzie liście są prażone, w Japonii poddawane są one zabiegowi parowania. Młode herbaciane listki przez kilkadziesiąt sekund są podgrzewane przy użyciu pary wodnej, a następnie zwijane w charakterystyczne, podłużne igły i suszone. Czas parowania wpływa na smak i wygląd herbaty – im dłuższe działanie pary tym delikatniejszy napar, ale też drobniejsze frakcje liści, które mogą powodować mniejszą klarowność. Tak przygotowany susz daje wyjątkowo aromatyczny napar o subtelnym, lekko gorzkim smaku z charakterystycznymi nutami umami.
Dlaczego warto pić zieloną herbatę?
Zielona herbata to bogactwo składników odżywczych, które doskonale wpływają na nasze ciało i umysł. Dzięki zawartości witamin (A,B1,B2,C,K), mikroelementów (fluor, potas, żelazo, wapń) oraz antyoksydantów, wzmacnia naturalną odporność i układ krążenia. Polifenole sprawiają, że dodatkowo oczyszcza organizm z toksyn i spowalnia procesy starzenia. Dlatego zielona herbata jest tak często wykorzystywana również w kosmetyce. Ponadto picie zielonej herbaty po posiłku to doskonały sposób na poprawę trawienia i utrzymanie dobrej formy, gdyż jak każda herbata, dobrze wpływa na metabolizm i wspomaga odchudzanie (pod warunkiem, że jest pita bez cukru i innych słodkich dodatków).
Rozsmakuj się w herbatach japońskich
Matcha - coś więcej niż herbata
Matcha to sproszkowana zielona herbata produkowana z herbaty Tencha, która na 2-3 tygodnie przed zbiorami jest specjalnie osłaniana przed słońcem bambusowymi matami. Sprawia to, że jej wzrost jest spowolniony, a liście nabierają bladego odcienia zieleni i wytwarzają aminokwasy, dzięki którym herbata jest słodsza i bardziej aromatyczna.
To co sprawia, że matcha jest tak wyjątkowa, to duża zawartość aminokwasów, antyoksydantów, witamin, minerałów i błonnika. Jedna filiżanka naparu równa się dziesięciu filiżankom naparu z Senchy. Ponadto dzięki zawartości L-teaniny rozjaśnia umysł, działa relaksująco, a jednocześnie pobudza do działania i dodaje energii.
Matcha ma nie tylko bogate właściwości zdrowotne, ale może mieć też szerokie zastosowanie w kuchni. Doskonale sprawdzi się jako dodatek do lodów, omletów, deserów czy zimnych i gorących napojów na bazie mleka i soków.
Matcha jest tradycyjnie używana w Chanoyu, czyli tradycyjnej japońskiej ceremonii picia herbaty.
Chanoyu, czyli japońska ceremonia picia herbaty
Ceremonia Chanoyu 茶の湯, czyli w dosłownym tłumaczeniu "wrzątek na herbatę" narodziła się około VII-VIII wieku naszej ery. Zgodnie z tradycją poprzedzać ją powinien krótki spacer po ogrodzie, który symbolizuje drogę oczyszczenia. Proces ten ma na celu ukoić nasze zmysły oraz uwolnić nas od codziennych trosk i zmartwień.
Gdy umysł jest już oczyszczony, goście wchodzą w ustalonej przez gospodarza kolejności do budynku, przeznaczonego tylko i wyłącznie do picia herbaty zwanego sukiya. Następnie kawałkiem jedwabiu wyciera się wszystkie akcesoria służące w ceremonii. Susz herbaty nabierany jest bambusową łyżeczką, wsypywany do niewielkiej czarki, a następnie zalewany gorącą wodą za pomocą bambusowej chochli. Do mieszania służy pędzelek z bambusa, który powoduje, że na powierzchni tworzy się delikatna pianka.
Czarka z tak przygotowaną herbatą podawana jest pierwszemu z gości, który obraca ją dwa razy zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara, a następnie wypija. Po tym wyciera prawym kciukiem krawędź miseczki, obraca ją dwukrotnie w przeciwnym kierunku i oddaje gospodarzowi, który oczyszcza ją i rozpoczyna przygotowanie naparu dla kolejnego gościa. Cała ceremonia powinna przebiegać w absolutnej ciszy, która sprzyja kontemplacji i odprężeniu.
